De inkomenspositie van Fryslân blijft achter bij het landelijk gemiddelde. Dat blijkt uit de Inkomensmonitor van Planbureau Fryslân, die recente cijfers bundelt over inkomen, armoederisico en financiële draagkracht. Hoewel Friese huishoudens gemiddeld minder verdienen dan elders in Nederland, zijn de inkomensverschillen binnen de provincie relatief beperkt.

Fryslân behoort, samen met Groningen, structureel tot de provincies met de laagste gemiddelde huishoudinkomens. Dit verschil met het landelijk gemiddelde is de afgelopen jaren niet verdwenen en blijft zichtbaar, ondanks economische groei en stijgende lonen. Tegelijkertijd laat de monitor zien dat extreme uitschieters, zowel aan de boven- als onderkant, minder voorkomen dan in veel andere regio’s.

Relatief gelijk verdeeld, maar kwetsbaar

De inkomensverdeling in Fryslân is meer egalitair dan gemiddeld. Dat betekent dat de kloof tussen lage en hoge inkomens kleiner is dan in veel andere provincies. Die gelijkmatigheid vertaalt zich echter niet automatisch naar financiële zekerheid voor iedereen. Het aandeel huishoudens dat risico loopt op armoede ligt iets boven het landelijk gemiddelde, met name onder alleenstaanden, eenoudergezinnen en jongeren.

Ook ervaren sommige groepen structureel meer moeite met rondkomen. Vooral huishoudens met lagere inkomens, flexibele arbeidscontracten of beperkte buffers blijven kwetsbaar voor stijgende kosten van wonen, energie en levensonderhoud. Tegelijkertijd signaleert de monitor dat het aandeel inwoners dat aangeeft financieel moeilijk rond te komen de afgelopen jaren licht is gedaald.

Regionale en demografische verschillen

Binnen Fryslân bestaan duidelijke verschillen. In meer landelijke en perifere gebieden liggen inkomens gemiddeld lager dan in en rond de grotere steden. Leeftijd en huishoudsamenstelling spelen eveneens een rol: midden- en oudere leeftijdsgroepen hebben gemiddeld hogere inkomens dan jongeren, terwijl paren met twee inkomens financieel beter gepositioneerd zijn dan alleenstaanden.

Het beeld van Fryslân als provincie met lage inkomens gaat dus samen met een genuanceerder verhaal. De regio kent minder scherpe ongelijkheid, maar wel een structurele achterstand ten opzichte van de rest van Nederland.

Betekenis voor beleid en brede welvaart

De Inkomensmonitor onderstreept het belang van een brede benadering van welvaart. Economische groei alleen is niet voldoende om inkomensverschillen te verkleinen of bestaanszekerheid te vergroten. Voor Fryslân ligt de uitdaging in het combineren van arbeidsmarktbeleid, scholing en regionale economische ontwikkeling met aandacht voor betaalbaarheid en sociale samenhang.

De cijfers bieden daarmee input voor beleidskeuzes op het gebied van werk, wonen en armoedepreventie. Niet alleen om het inkomensniveau te verhogen, maar ook om de relatief gelijkmatige verdeling te behouden. In een regio waar groei en kwetsbaarheid dicht bij elkaar liggen, blijft inkomensbeleid een cruciale pijler onder brede welvaart.