Regio’s die in de schaduw liggen van een sterke economische kern worden vaak gezien als achterblijvers. Talent vertrekt, investeringen concentreren zich elders en groei lijkt lastig. Het recente Rabobank-onderzoek Groeien en bloeien in de Tuin van Innovatie laat echter zien dat dit geen natuurwet is. Door Noord-Holland Noord te vergelijken met vergelijkbare Europese regio’s, schetst het rapport een alternatief perspectief: schaduwregio’s kunnen juist floreren, mits zij gericht investeren in hun eigen ecosysteem. Die boodschap is ook relevant voor Noord-Nederland.

Schaduw is geen zwakte, maar een positie

Noord-Holland Noord ligt naast de Metropoolregio Amsterdam en ondervindt daarvan zowel voordelen als nadelen. Het onderzoek laat zien dat succesvolle schaduwregio’s niet proberen de nabijgelegen groeiregio te kopiëren, maar kiezen voor een eigen profiel. Groei ontstaat daar waar regio’s hun unieke kwaliteiten verbinden aan een duidelijke langetermijnstrategie.

Voor Noord-Nederland is dit herkenbaar. Ook hier bestaat de neiging om ontwikkeling te spiegelen aan grotere economische centra elders in het land. De Rabobank-analyse onderstreept juist het belang van een eigen narratief: niet concurreren op schaal, maar op complementariteit.

Ecosystemen boven losse projecten

Een les uit de studie is dat duurzame groei niet voortkomt uit individuele succesverhalen, maar uit het versterken van het regionale ecosysteem. Succesvolle Europese schaduwregio’s investeren structureel in samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden, ondersteund door heldere governance en consistente keuzes. Dit sluit aan bij bewegingen in Noord-Nederland, waar steeds vaker wordt ingezet op campussen, clusters en regionale netwerken. De studie bevestigt dat deze aanpak alleen werkt wanneer zij langdurig wordt volgehouden en niet versnipperd raakt over losse initiatieven.

Weerbaarheid als strategisch thema

Opvallend is het belang dat het rapport toekent aan weerbaarheid. Niet alleen economische groei telt, maar het vermogen van een regio om schokken op te vangen en zich aan te passen. Dit maakt thema’s als arbeidsmarkt, onderwijs, energie en leefbaarheid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voor Noord-Nederland, waar demografie, arbeidsmarktkrapte en transities samenkomen, biedt dit een krachtig raamwerk. Weerbaarheid kan fungeren als verbindend verhaal tussen economische en sociale agenda’s.

Leren van Europese voorbeelden

De Rabobank vergelijkt Noord-Holland Noord met regio’s rond onder meer Parijs, Hamburg en Milaan. Wat zij gemeen hebben, is een duidelijke keuze voor specialisatie, gekoppeld aan kennis en innovatie. Niet alles doen, maar doen waar de regio sterk in is, en daar consequent op doorbouwen.

Een herkenbare boodschap

De studie maakt duidelijk dat regionale ontwikkeling geen wedstrijd is tussen centrum en periferie. Regio’s die hun eigen ecosysteem versterken en investeren in samenwerking, kunnen ook in de schaduw groeien en bloeien. Voor Noord-Nederland bevestigt dit dat de sleutel niet enkel ligt in harder concurreren, maar ook in slimmer positioneren.